رستم فرخزاد سپه سالار ارتش ایران در دوران ساسانیان

رستم فرخزاد که بود؟

رستم فرخزاد یا رستم سپهبد یا رستم فرخ هرمز پسر سپهبد فرخ هرمزد (زاده ۶۳۰ – درگذشت ۶۳۶ میلادی) سردار معروف و مدبر ودلیر اواخر عهد ساسانی و سپه‌ سالار کل ارتش ایران در زمان پادشاهی یزدگرد سوم ساسانی بود. رستم فرخزاد در جنگ قادسیه که در کشور عراق و در منطقه ای با همین نام رخ داد، به دست اعراب کشته شد. او بزرگترین قهرمان ملی ایران در قرن هفتم میلادی است که در پایان حکومت ساسانیان حکومت خراسان را نیز در دست داشت. رستم فرخزاد در سال‌ های بعد قهرمان فردوسی در شاهنامه شد. فردوسی بزرگ در کتاب ازرشمندش شاهنامه شخصیت رستم فرخزاد و همینطور وقایع جنگ قادسیه را که در سال ۶۳۵ میلادی اتفاق افتاد را شرح می دهد.

در سال چهاردهم هجری (۶۳۵ میلادی) عمرابن خطاب خلیفه دوم اعراب مسلمان مصمم شد به ایران حمله کند و برای نیل به این مقصود نخست ابوعبید ثقفی (پدر مختار) مثنی بن حارث شیبانی و سپس سعد بن وقاص را به سرکردگی لشکرش برگزید و لشکری از ۳۰ هزار عرب تهیه کرد و روانه ایران ساخت. در این زمان یزدگرد سوم شایسته ترین مرزدار خود را به فرماندهی سپاه، منظور کرد و به جنگ اعراب فرستاد. این فرمانده جدید، رستم پسر فرخ هرمزد معروف به رستم فرخزاد بود.

رستم فرخزاد، اسپهبد خراسان و فرمانده کل سپاه خراسان بود. سپاه خراسان بزرگترین سپاه کشور محسوب میشد و اکنون شاه او رااز آنجا به پایتخت خواسته و فرماندهی کل جنگ با اعراب را به او محول نموده بود. رستم به سازش با اعراب معتقد بود. اما بزرگان کشور بخصوص یزدگرد شاه ساسانی به نصایح وی گوش نداده وهمگی خواهان جنگ با اعراب بودند. آن‌ ها گمان می‌ کردند که به راحتی دشمن را شکست خواهند داد.

اکنون شرح واقعه را از آنجایی نقل میکنیم که در عربستان خلیفه عمر بر منبر رفته و خطبه کرد و گفت: «ای مردم خداوند شما را بزبان رسول خویش گنج خسروان و قیصران وعده داده است، پس برخیزید و جنگ با فارس را ساز کنید.»

اعراب کم کم دسته دسته به پشت مرزهای ایران می رسیدند و حملات پراکنده به دهات و شهرهای مرزی ایران انجام میگرفت. از جانب شهرهای مرزی مکرر تقاضای کمک به دربار ساسانی می رسید و گزارش از غارت و کشتار مردم مرز نشین به دست اعراب بود.

رستم فرخزاد نامه‌ ای به برادرش خره‌ زاد فرخزاد نوشت و آنگاه به سوی صحرای قادسیه روانه شد. بعد از چند ماه که هردو سپاه در صحرا اردو زده بودند و سفرای بسیاری ردوبدل شد عاقبت در ۲۵ آبان ماه سال ۶۳۶ میلادی جنگ درگرفت. به هیچ انگاشتن تیره‌ های عرب از آغاز شکل‌ گیریشان، آشفتگی اندیشه در نیمه‌ ی دوم شاهنشاهی ساسانیان و جریان‌ های فلسفی و دینی چندگانه در آن روزگار، از دلایل شکست ارتش ساسانی در برابر تازیان است. اگرچه باید افزود که ارتش ساسانی به علت جنگ‌ های دراز با رومیان بسیار فرسوده وخسته شده بود.

جنگ قادسیه در ۴۰ کیلومتری شهر فعلی نجف درگرفت در ۴ روز و سه شب به درازا کشید. بااضافه شدن ۶۰۰۰ نفر به نیروهای اعراب در روز سوم، و همچنین توفان شن به سمت نیروهای ایران و با عقب نشینی فیروزان و خالی کردن قلب سپاه شیرازهٔ ارتش ایران از هم گسست و سپاه اعراب توانست به قلب لشکر ایران و محل حضور رستم وارد شود. در اوج درگیری چندین جنگاور عرب به رستم هجوم آورده و او را از پای در آوردند. هنگامی که تن رستم را یافتند، جای ده ها ضربه شمشیر و نیزه بر تنش بود.

فردوسی در شاهنامه نحوه ی مرگ رستم فرخزاد را به گونه ای متفاوت با طبری نقل میکند. او معتقد است که رستم فرخزاد در جنگ تن به تن با سعدبن ابی وقاص کشته شده است.

یکی تیغ زد بر سر ترگ اوی ** که خون اندر آمد ز تارک به روی

چو دیدار رستم زخون تیره گشت ** جهانجوی تازی بر او چیره گشت

دگر تیغ زد بر بر و گردنش ** به خاک اندر افکند جنگی تنش

فارس پيشتاز انقلاب مشروطه

قهرمان ميرزا عين‌السلطنه وضع فارس اين زمان را، در شش ماهه پاياني سلطنت ناصرالدين شاه و اوائل سلطنت مظفرالدين شاه، چنين توصيف کرده است:

«ناظم‌الدوله را حاکم فارس کردند. عقل‌ها حيرت دارد. اين هم برادر نظام ‌العلماء است. هميشه وزيرمختار [بوده] و در خارجه خدمت داشته، هيچ وقت حکومت نکرده. از حکومت اطلاع ندارد. يا فرانسه بايد حرف بزند يا ترکي، زبان فارسي بلد نيست. حالا که حاکم است و رکن‌الدوله معزول. خيلي در اين ايام فارس شلوغ بود. ايل قشقايي شهرها و دهات را غارت کردند. مال‌التجارة تجار هر چه بود بردند. مي‌گويند معادل يک کرور تومان به اهل فارس و تجار خسارت و ضرر وارد آمد. تمام را ايل عرب و قشقايي بردند.

انقلاب مشروطيت و جهاد مجتهد لاري

حاج سيد عبدالحسين مجتهد لاري (متولد 1265 ق.، متوفي 4 شوال 1342/ 15 ارديبهشت 1303 ش.)، نياي خاندان آيت‌اللهي، پسر سيد عبدالله، دزفولي‌الاصل و زاده نجف بود. تحصيلاتش را در محضر ميرزاي شيرازي و ساير علماي عتبات، مانند آخوند ملا حسينقلي همداني و آخوند ملا محمد ايرواني (فاضل ايرواني)، به پايان برد. در بيست و سه سالگي به اخذ درجه اجتهاد نائل آمد و در زمره فقيهان برجسته و شاگردان خاص ميرزا جاي گرفت. در سال 1309 ق.، به درخواست مردم لارستان و به امر ميرزا به لارستان رفت. از ابتدا به مسائل سياسي توجه ويژه داشت و از نخستين اقدامات او اخراج ميسيونرهاي پروتستان، به‌طور عمده انگليسي، از فارس بود.

يکي ديگر از بازوان مقتدر نظامي مجتهد لاري در خطه لارستان حاجي غلامحسين خان معروف به «حاجي خان»، حاکم وراوي، و نياي خاندان رامشي است.

«حاجي غلامحسين خان پسر قائد علي‌اکبر مردي مدير و مدبّر و باتقوا و سياستمداري برجسته بود و چه از نظر اقتصادي و چه از نظر ايماني و چه از نظر حکومتي فوق‌العاده بود که در زمان او منطقه وراوي با امنيت کامل و مرفه [بود و او] سيطره حکومتي خود را تا لار رسانيد و مورد توجه روحانيت معظم منطقه... بود مخصوصاً مرحوم سيد عبدالحسين مجتهد لاري به نامبرده عنايت داشته و از سال 1299 قمري، بعد از مرحوم قائد علي‌اکبر، رسماً حکومت منطقه [را] به عهده گرفت و مردم و طايفه [را] به حد اعلاي اعتلا و سربلندي و افتخار رسانيد.»[17]

برای خواندن کامل این مطلب بر روی ادامه مطلب کلیک کنید

حاجی خان پسر علی اکبر خان نوه شمس الدین سیوندی است که از حاکمان دیندار ومردم داربوده و همیشه مورد احترام و از نیکی از او یاد میشود .

پیشنهٔ این منطقه به دوران بسیار دور بر می‌کردد وتعدادی افراد بنام حاکم (خان) مدتی در این منطقه استقرار داشته بوده‌اند. حکومات قدیم این منطقه بصورت پراکنده و روستا به روستا بوده و هر روستا دارای قلعه و حکومت مستقل بوده چون همه خوانین این شهرستان قرابت فامیلی باهم داشته‌اند زیر نظر قلعه چاه شرف و شخص حاجی خان اداره و حمایت می‌شدند. حکومت حاجی خان تا شهر لار توسعه داشت و هنوز آب انبارهایی از ان زمان در مسیر لار به یادگار باقی مانده‌است. حاجی خان در شهر لار کشته شد می گویند که توسط شخصی به نام سید لاری برای مذاکره رفته بوده که غافلگیر شده و اورا کشته اند و همان جا بخاک سپرده شد. خوانین این منطقه عموماً انسان‌هایی وارسته، متدین و مردم دار بودند و بخاطر این خصوصیات مورد احترام مردم بوده‌اند هرچند با کنکاش در تاریخ کهن این خطه، می‌توان زمامدارانی یافت که به مردمان رنج کشیده هم عصر خود تعرضاتی کرده باشند.

این خان ها خود به چند دسته بودن که قائدها معروف ترینشانن که عده ای ماندن و عده ای هم به دیگر نقاط از جمله به شیراز عده ای خرمشهر و کنگان و... الان در این نقاط ساکن هستن

آثار باستانی

از مهم‌ترین آثار باستانی وراوی حمام معروف به حمام حاجی خانی است که بیش از دویست سال از تاریخ آن گذشته وآثارش باقی مانده‌است.قلعه ها نیز هنوز پا بر جا هستن اما به تازگی خبر دار شدم که مسئولان برای ایجاد جاده دست به تخریب این اثار باستانی زده اند.همچنین اب انبارها وخیلی از اثار دیگری نیز هستن.

نویسنده : امیر شمس

شمس الدین سیوندی زاده ی قرن یازدهم از سیوند و فرمانده دلیر لشکر نادر شاه که در خروج افغانها از ایران و بقدرت رسیدن نادر شاه نقش مهمی داشت.

زندگی

شمس الدین قائد سیوندی فرمانده لشکر نادر شاه که در خروج افغان‌ها از ایران و به قدرت رسیدن نادرشاه افشار نقش داشت. وی که که زاده سیوند بود در اواخر عمر مورد غضب نادرشاه قرار گرفت و با خاندانش از سیوند که مکانی خوش آب و هوا بود به جنوب فارس که از آب و هوای خوبی برخوردار نبود تبعید شد وی پس در جنوب فارس شهر وراوی را بنا نهاد وراوی نیز یک نام مونث سیوندی است به معنای کناربید.

حمام وراوی که برگرفته از معماری سیوندی است و از معماری لارستان متمایز است توسط علیخان پسر وی بنا گردیده است. این حمام شبیه حمام‌های سیوند می‌باشد.

شمس الدین در نیمه دوم قرن دوازدهم در وراوی درگذشت

شاه محمد سیوندی و غلامحسین خان سیوندی است نوادگان وی و سیوندی‌های تبعید شده در وراوی می‌باشند.

اگه از نوادگان و نتیجه های شمس الدین سیوندی هستین بهم اطلاع بدین

 نویسنده : امیر شمس

اگر از خان ها هستین در قسمت نظرات از خودتون بگین

نویسنده : امیر شمسی